เคสจากคุณหมอ “เข่าเสื่อม การผ่าตัดเปลี่ยนเข่าเทียม” ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด

ใครกำลังกังวลเรื่องการผ่าตัดเปลี่ยนเข่าเทียม วันนี้จึงมีเคสกรณีศึกษาเรื่อง การผ่าตัดข้อเข่าเทียม จากผู้ป่วยที่เคยเข้ารับการผ่าตัดมาแบ่งปันประสบการณ์ และแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเจ้าของเคส ที่จะมาให้ข้อมูลเบื้องต้นในการผ่าตัดร่วมด้วย

คุณหมอ
“ ข้อเข่าเสื่อม อย่างที่ท่านทราบ ปกติผิวข้อจะเรียบดี ไม่มีปัญหาแต่เมื่ออายุมากขึ้น จนเสื่อมมาก ผิวข้อสึก ก็เห็นกระดูกงอกอยู่รอบๆข้อ เมื่อเอกซเรย์ มาเปรียบเทียบ ก็จะเห็นว่ามีการเสื่อมมากขึ้น ” 

“ ท่านไม่ต้องกังวลว่าจะเป็นอยู่คนเดียว เพราะคนไทยเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมถึง 7 ล้านคน/ปี ปัญหาของข้อเข่าเสื่อมที่ตามมาคือ อาการปวด ตอนที่นั่งอยู่เฉยๆ ท่านอาจจะไม่มีอาการปวด แต่เวลาท่านจะเดินเที่ยว ไปต่างประเทศ ไปเดินช็อปปิ้ง ก็จะมีการปวดมากขึ้น ปัญหาที่ปวดก็คือทำให้คุณภาพชีวิตของท่านแย่ลง ”

“ เมื่อมีอาการเข่าเสื่อมแล้วคือ อาจเกิดการโก่งของขา ทำให้เดินไม่มั่นคง และผลก็คือหกล้มได้ง่าย และในผู้สูงอายุก็จะเกิดกระดูกหักตามมา 

“ เมื่อทำการเอกซเรย์ท่านก็จะเห็นจากภาพว่ากระดูกมันชนกันนั้นเนื่องจากว่า ผิวข้อที่เป็นกระดูกอ่อนมันสึกไปหมดแล้ว เมื่อกระดูกเสียดสีกันทำให้มีอาการปวด การทานยาก็แค่บรรเทาอาการแต่ไม่ได้เพิ่มคุณภาพชีวิตของท่าน ท่านก็อาจจะปวดมากขึ้นจนไม่สามารถเดินไกลได้ ” 

“ หลายท่านมีความวิตกกังวล ว่า รักษาด้วยการกินยาอาจมีปัญหาเรื่องไตตามมา กลัวผลข้างเคียงในการผ่าตัด วันนี้ลองมาคุยกันว่า เมื่อไหร่ที่แพทย์จะพิจารณา เรื่องการผ่าตัดเปลี่ยนเข่าเทียม “

• ขาโก่งมากแล้ว
• ลองทานยา ฉีดยา เป็นระยะเวลานานพอสมควร และบางท่านอาจจะเป็นปีถึงสองปีแล้ว
• ขาโก่งมากขึ้น เดินแทบจะไม่ไหว

“ เหตุผลที่คนส่วนใหญ่เลือกผ่าก็คือ เพื่อลดอาการปวด แก้ไขความผิดปกติของข้อ และทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น “

“ หากถามว่าส่วนใหญ่ผู้ป่วยกลัวอะไรบ้างเมื่อผ่าตัด คือ กลัวเดินไม่ได้หลังผ่าตัด กลัวว่าการผ่าตัดจะอันตรายจนถึงแก่ชีวิต หรือมีอาการปวดมากหลังผ่าตัด ที่สำคัญผู้ป่วยหลายคนได้ยินเพื่อนรอบตัวบอกว่า อย่าไปผ่าตัดเลย ผ่าตัดปัญหามันเยอะมากเลยนะ ผ่าเสร็จเดินไม่ได้อีก “

ซึ่งความจริงก่อนผ่าตัดจะมีกระบวนการในการเตรียมคนไข้ให้พร้อมก่อนผ่าตัด ไม่ว่าจะเป็น

1. ตรวจร่างกายโดยการตรวจเลือด ตรวจเอกซเรย์ปอด ตรวจเอกซเรย์เข่า ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ ตรวจการทำงานของหัวใจว่า ท่านมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงพร้อมที่จะผ่าตัดหรือไม่  
2. ในช่วงระหว่างการผ่าตัด เราก็มีการให้ยาระงับปวด ไม่ว่าจะเป็นการฉีดยา เข้าโพรงประสาทบริเวณถึงสันหลังเพื่อบล็อคเส้นประสาท หรือการให้ยามอร์ฟีนหลังการผ่าตัด
3. เทคนิคการผ่าตัดปัจจุบันค่อนข้างดีกว่าสมัยก่อนเยอะ ทำให้ลดความเสี่ยงในการที่จะผ่าตัดนาน ปัจจุบันผ่าตัดใช้เวลาไม่นานก็เสร็จแล้ว
4. หลังจากที่ผ่าตัดแล้วเราก็มีการให้ยาเพื่อควบคุมอาการปวด หลังผ่าตัด ซึ่งมีประสิทธิภาพค่อนข้างที่จะดีในปัจจุบัน 

ถ้าเกิดเทียบประโยชน์ที่จะได้จากการผ่าตัดจะมีค่อนข้างมากกว่าที่ท่านจะยอมทน กับ การไม่ผ่าตัด

ส่วนใหญ่โรคที่จะต้องระวัง คือ 

1. โรคเบาหวาน ถ้าเกิดสมมติว่าท่านเป็นโรคเบาหวาน ส่วนใหญ่เราจะต้องควบคุม โดยเราจะให้ไปเจาะเลือด โดยเฉพาะให้ ฮีโมโกลบิน เอ วัน ซี (Hemoglobin A1C; HbA1C) น้อยกว่า 7 ต้องน้อยกว่า 7 ถ้าเกิดมากกว่า 7 แสดงว่าท่านคุมน้ำตาลได้ไม่ดี พอผ่าตัดก็จะเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อได้  
2. ความดันโลหิตสูงเราต้องควบคุม 
3. ถ้าท่านมีฟันผุ ฟันเป็นหนอง ก็อาจจำเป็นจะต้องมีการถอนฟันที่ผุ ฟันที่เป็นหนองออก เพราะว่าตรงบริเวณฟันเป็นสาเหตุอย่างหนึ่งที่อาจจะให้ มีการมาติดเชื้อที่บริเวณแผลผ่าตัดที่เข่าได้

“ หลังจากที่ท่านผ่าตัด คือ เราจะเปลี่ยนกระดูกบริเวณของข้อเข่าแล้ว ก็ส่วนที่รองรับน้ำหนักจะเป็น พลาสติกเทียม ทำให้ข้อเข่าเนี่ยมีการเคลื่อนไหวได้ดี และบางครั้งก็จะเปลี่ยนของข้อสะบ้าด้วย ฉะนั้นเวลา มีการเคลื่อนไหวของข้อเข่า ก็จะทำให้ข้อมีการเคลื่อนไหวได้เป็นอย่างดี “

“ ถามว่าผ่าตัดมามันจะได้ 100 เปอร์เซ็นต์เหมือนเข่าของคนปกติหรือไม่ ส่วนใหญ่เนี่ยเข่าคนหนุ่มสาว ก็คือ 100 เปอร์เซ็นต์ แต่ปัจจุบันท่านมี อาการปวดเข่า จากเข่าเสื่อม เข่าโก่ง ขาโก่ง ทำงานได้ไม่ปกติ การทำงานของข้อเข่าเนี่ยมีแต่ซัก 30 ถึง 40 เปอร์เซ็นต์ เพราะไม่สามารถ เดินได้แบบปกติ การผ่าตัดเนี่ยทำให้ข้อเข่าใช้งานได้ประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์  “

“ หากถามว่าอีก 20 เปอร์เซ็นต์ มันมีโอกาสจะเกิดอะไรขึ้นได้บ้างนะครับ ก็คืออาจจะมีการปวดนิด ๆ ตรงบริเวณรอบแผลผ่าตัด และอาจรู้สึกชา บริเวณเข่าตรงที่มีการผ่าตัดเกิดขึ้น แต่ส่วนใหญ่พอใช้งานไป ประมาณ 1 ปี 2 ปี คนไข้ก็จะมีความพึงพอใจกับข้อเข่าเทียมค่อนข้างจะเยอะ “

“ เดี๋ยวลองดูตัวอย่างคนไข้ที่จำเป็นจะต้องผ่าตัด แล้วหลังจากผ่าตัดแต่ละท่าน มีความรู้สึกอย่างไรบ้าง “

คนไข้ 1 : อยากให้ทุก ๆ คนผ่า ไม่ต้องกลัว คนหมอเก่งทุกคน ผ่าแล้วสบายดีเดินได้ดี

คนไข้ 2 :  ก็รู้สึกเข่าไม่ค่อยปวดค่ะ แค่เสียวผ่ามาแล้ว 33 วัน ตอนนี้อาการปวดจากที่ปวดมากๆ เหลือแค่ระดับ 3-4 

คนไข้ 3 : ขาเยียดตรงไม่ได้ แต่เข่าสึกนี่เป็นมานานแล้ว เป็นมา 10 กว่าปีแล้ว ตั้งแต่เกษียณ เริ่มเป็นเข่า ที่คุณหมอบอกว่าเป็นเข่าสึกเข่าเริ่มโค้ง ขาเริ่มโค้ง แต่ทีนี้ก็กลัวเลยบริหารเอา ก็อยู่ได้อยู่ได้มาตลอด จนพอมาระยะ 2 เดือนหลัง ขาข้างซ้ายมันมีก้อน ก้อนยื่นออกมาเยอะ แล้วก็ปวด แบบเดินงอขาไม่ได้ แล้วก็ต้องเดินแบบขาทื่อ ๆ ก็เลยตัดสินใจมาหาอาจารย์หมอที่นี่

จากตัวอย่างเคสที่ได้รับการดูแลจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ผู้ป่วยหลายคนกลัว ผลกระทบจากการผ่าตัด ซึ่งความจริง การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม ไม่ได้น่ากลัวอย่าที่คิด แต่ต้องตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาจาก แพทย์ผู้เชี่ยวชาญเรื่องกระดูกและข้อ จึงจะปลอดภัยกับท่านมากที่สุด 

“ การดูแลสุขภาพกระดูกและข้อให้ดี จะช่วยให้คุณภาพชีวิตของท่านดีไปด้วย “

หมอเก่ง คลินิกกระดูกและข้อ รักษาอาการปวดได้โดยไม่ต้องผ่าตัด 

• • • Line OA: https://lin.ee/swOi91Q หรือ Line ID @doctorkeng
    • Website: www.taninnit.com
    • YouTube: https://www.youtube.com/user/taninniitleerapun/videos
    • Facebook: หมอเก่งไขปัญหาปวดกระดูกและข้อ
    • Blockdit: https://www.blockdit.com/doctorkeng